BOLVADİN’DE FOTOĞRAFÇILIĞIN TARİHİ
Kelime anlamı “ışıklı yazı” anlamına gelen fotoğraf, çeşitli alet ve malzemelerle, bir cismin görüntüsünü kimyasal maddeler kullanarak özel bir satıh üzerine geçirmektir. Fotoğraf, 1827 yılında Joseph Nicophore tarafından Fransa’da icat edilip çekilmiştir.
Osmanlı’da ilk fotoğraflara, 1842 yılından itibaren rastlamaktayız. Bu yıllarda sonradan Müslümanlığı seçen “Abdullah Biraderler“in fotoğrafçılığın öğretilmesinde ve yayılmasında büyük gayretinin ve emeğinin olduğunu görmekteyiz.
Cumhuriyet döneminde sanatın her dalında yaşanan yenilikler, fotoğrafçılık alanında da etkili olmuştur. Fotoğrafhaneler çoğalmış ve resmi evraklar için vesikalık fotoğraf çekinen halk, artık boy fotoğrafları da çekinmeye başlamıştır. Filme çekilen körüklü makinelerin yanı sıra, sokak stüdyosunda çekim yapan “üç ayaklı” tabir edilen “Aliminüt” makinelerin, bu mesleğin ilk makineleri olduğu bilinmektedir.
Köklü bir geçmişe sahip olan Bolvadin’ de fotoğrafçılık sanatının 1910’larda başladığını görmekteyiz. Elimizdeki arşivleri araştırdığımızda, saat ve altın tamircisi H.Hüseyin TOSUNER’in (Güccük Asker) 1916 yılında, 7 yaşındayken çekindiği boy fotoğrafına rastlamaktayız. Bu tarihten daha önce çekilen fotoğraflar da olduğuna inanıyoruz..Fotoğrafçıların; Vvighünder,Flexaret, Yashıca, Zeiss marka fotoğraf makineleriyle başladıkları sanatlarına, bügün; Nikon, Canon, Fuji, Samsung marka dijital makineler ile devam ettiklerini görmekteyiz.
Bolvadin’de, fotoğrafçılık dalında o günden bugüne çok büyük sanatkarlar yetişmiştir. Bu sanata gönül verenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Raci ERDEMİL (Eczacı Raci Bey) : Bolvadin’de eczacılık yaparken ilk fotoğrafı tanıtan ve uygulayan kişi olmuştur. 1912-1930 yılları arasında eczacılığın yanı sıra, fotoğrafçılık da yapmıştır. Bolvadin’in tarihine ışık tutan pek çok fotoğraf, bunun eseridir. Oğlu Fuat ERDEMİL, 1957-1962 yılları arasında Bolvadin Şoförler Odası başkanlığı yapmıştır.
Sultan BALKAN (Foto Sultan): Yıkılan belediye binasının merdiveninin altında, kocası Ali BALKAN’la 1930-1958 yılları arasında uzun yıllar fotoğrafçılık yapmıştır. Bunun sayesinde de Bolvadin’in tarihi gün yüzüne çıkmıştır.
Sadık ALPAY (Pulcu Sadık): Yıkılan hükümet binasının yanında 1943- 1944 yılları arasında fotoğrafçılık yapmıştır. Daha sonra fotoğrafçılığı bırakarak, damga ve posta pulları satmıştır.
İhsan BOYACI(Foto Doğan): 1951 yılında Ahmet PEKTAŞ ile beraber fotoğrafçılığa başlamıştır. Ahmet PEKTAŞ’ın Akşehir’e taşınmasıyla, mesleğini kendi devam ettirmiştir. Gelmiş geçmiş, en büyük yağlıboya resim ve karakalem resim sanatkarıdır. Mesleğinde elli yıla yakın çalışmıştır.
Ali KUMBURCU(Foto Ali): 1954 yılında Gıllakların Han’da açmış olduğu dükkanda mesleğine başlamıştır. Daha sonra Gürkanları Otel’in karşısındaki dükkanda kırk yıla yakın çalışmıştır. Şu anda ikinci el eşya alıp satmaktadır. Oğlu Menderes KUMBURCU bir süre babasının mesleğini devam ettirmiştir.
Tacettin EKİCİ(Foto Hilal): Yıkılan eski hükümet binasının karşısındaki dükkanında 1956 yılında mesleğine başlamıştır. Sokakta çekim yapılan Üçayaklı makineyle ve stüdyo makineleriyle çekimler yapmıştır. “Resimci Taciddin” diye ün salmıştır. Tarihi fotoğrafların bulunduğu geniş bir arşive sahiptir. Bu fotoğrafları, oğlu emekli Türkçe öğretmeni N. Sait EKİCİ, www.bolvadinsevgisi.com adlı kişisel sitesinde yayınlamaktadır. Kırk sekiz yıllık esnafken, umre haccı için gittiği Mekke’de vefat etmiştir. Oğlu Haydar EKİCİ babasının sanatını devam ettirmektedir.
Yılmaz AKYILDIZ(Foto Yılmaz): İstasyon Caddesi’ndeki dükkanında 1958-1968 yılları arasında çalışmıştır. Sanatkar bir kişiliğe sahiptir. Karakalem resimleriyle ünlüdür. Şehir dışında çalışmayı tercih etmiş ve orada vefat etmiştir.
Mehmet DİKKULAK(Foto Müdür): Şoförlük yaparken daha sonra fotoğrafçılık mesleğine atılmıştır. Sokakta üçayaklı “aliminüt” makine ile fotoğrafçılık yapmıştır. Otuz yıla yakın çalışmıştır.
Bugün için değerlendirme yaparsak; dijital tekniğin yaygınlaşmasıyla, fotoğraf sanatının eskiye göre daha kolaylaştığını görmekteyiz. Bolvadin, fotoğrafçılık sanatında kısıtlı imkanlarına rağmen, çok iyi sanatkarlar yetiştirmiştir.
