BOLVADİN'DE FOTOĞRAFÇILIĞIN TARİHİ
Kelime anlamı "ışıklı yazı" anlamına gelen fotoğraf, çeşitli alet ve
malzemelerle, bir cismin görüntüsünü kimyasal maddeler kullanarak
özel bir satıh üzerine geçirmektir. Fotoğraf, 1827 yılında Joseph
Nicophore tarafından Fransa'da icat edilip çekilmiştir.
Osmanlı'da ilk fotoğraflara, 1842 yılından itibaren
rastlamaktayız. Bu yıllarda sonradan Müslümanlığı seçen "Abdullah
Biraderler"in fotoğrafçılığın öğretilmesinde ve yayılmasında
büyük gayretinin ve emeğinin olduğunu görmekteyiz.
Cumhuriyet döneminde sanatın her dalında yaşanan yenilikler,
fotoğrafçılık alanında da etkili olmuştur. Fotoğrafhaneler çoğalmış
ve resmi evraklar için vesikalık fotoğraf çekinen halk, artık boy
fotoğrafları da çekinmeye başlamıştır. Filme çekilen körüklü
makinelerin yanı sıra, sokak stüdyosunda çekim yapan "üç ayaklı"
tabir edilen "Aliminüt" makinelerin, bu mesleğin ilk makineleri
olduğu bilinmektedir.
Köklü bir geçmişe sahip olan Bolvadin' de fotoğrafçılık sanatının
1910'larda başladığını görmekteyiz. Elimizdeki arşivleri
araştırdığımızda, saat ve altın tamircisi H.Hüseyin TOSUNER'in (Güccük
Asker) 1916 yılında, 7 yaşındayken çekindiği boy fotoğrafına
rastlamaktayız. Bu tarihten daha önce çekilen fotoğraflar da
olduğuna inanıyoruz..Fotoğrafçıların; Vvighünder,Flexaret, Yashıca,
Zeiss marka fotoğraf makineleriyle başladıkları sanatlarına, bügün;
Nikon, Canon, Fuji, Samsung marka dijital makineler ile devam
ettiklerini görmekteyiz.
Bolvadin'de, fotoğrafçılık dalında o günden bugüne çok büyük
sanatkarlar yetişmiştir. Bu sanata gönül verenleri şu şekilde
sıralayabiliriz:
Raci ERDEMİL (Eczacı Raci Bey) : Bolvadin’de eczacılık
yaparken ilk fotoğrafı tanıtan ve uygulayan kişi olmuştur.
1912-1930 yılları arasında eczacılığın yanı sıra, fotoğrafçılık da
yapmıştır.
Bolvadin’in tarihine ışık tutan pek çok fotoğraf, bunun eseridir.
Oğlu Fuat ERDEMİL, 1957-1962 yılları arasında Bolvadin Şoförler
Odası başkanlığı yapmıştır.
Sultan BALKAN (Foto Sultan): Yıkılan belediye binasının
merdiveninin altında, kocası Ali BALKAN’la 1930-1958 yılları
arasında uzun yıllar fotoğrafçılık yapmıştır. Bunun sayesinde de
Bolvadin’in tarihi gün yüzüne çıkmıştır.
Sadık ALPAY (Pulcu Sadık): Yıkılan hükümet binasının
yanında 1943- 1944 yılları arasında fotoğrafçılık yapmıştır. Daha
sonra fotoğrafçılığı bırakarak, damga ve posta pulları satmıştır.
İhsan BOYACI(Foto Doğan): 1951 yılında Ahmet PEKTAŞ ile
beraber fotoğrafçılığa başlamıştır. Ahmet PEKTAŞ’ın Akşehir’e
taşınmasıyla, mesleğini kendi devam ettirmiştir. Gelmiş geçmiş, en
büyük yağlıboya resim ve karakalem resim sanatkarıdır. Mesleğinde
elli yıla yakın çalışmıştır.
Ali KUMBURCU(Foto Ali): 1954 yılında Gıllakların Han’da
açmış olduğu dükkanda mesleğine başlamıştır. Daha sonra Gürkanları
Otel’in karşısındaki dükkanda kırk yıla yakın çalışmıştır. Şu anda
ikinci el eşya alıp satmaktadır. Oğlu Menderes KUMBURCU bir süre
babasının mesleğini devam ettirmiştir.
Tacettin EKİCİ(Foto Hilal):
Yıkılan eski hükümet binasının karşısındaki dükkanında 1956 yılında
mesleğine başlamıştır. Sokakta çekim yapılan Üçayaklı makineyle ve
stüdyo makineleriyle çekimler yapmıştır. “Resimci Taciddin” diye ün
salmıştır. Tarihi fotoğrafların bulunduğu geniş bir arşive sahiptir.
Bu fotoğrafları, oğlu emekli Türkçe öğretmeni N. Sait EKİCİ,
www.bolvadinsevgisi.com adlı
kişisel sitesinde yayınlamaktadır. Kırk sekiz yıllık esnafken, umre
haccı için gittiği Mekke’de vefat etmiştir. Oğlu Haydar EKİCİ
babasının sanatını devam ettirmektedir.
Yılmaz AKYILDIZ(Foto Yılmaz): İstasyon Caddesi’ndeki
dükkanında 1958-1968 yılları arasında çalışmıştır. Sanatkar bir
kişiliğe sahiptir. Karakalem resimleriyle ünlüdür. Şehir dışında
çalışmayı tercih etmiş ve orada vefat etmiştir.
Mehmet DİKKULAK(Foto Müdür): Şoförlük yaparken daha sonra
fotoğrafçılık mesleğine atılmıştır. Sokakta üçayaklı “aliminüt”
makine ile fotoğrafçılık yapmıştır. Otuz yıla yakın çalışmıştır.
Bugün için değerlendirme yaparsak; dijital tekniğin
yaygınlaşmasıyla, fotoğraf sanatının eskiye göre daha kolaylaştığını
görmekteyiz. Bolvadin, fotoğrafçılık sanatında kısıtlı imkanlarına
rağmen, çok iyi sanatkarlar yetiştirmiştir.
N. Sait EKİCİ
|